معماری زمینه‌گرا چیست؟

معماری زمینه‌گرا به ویژگی‌های معماری از قبیل فرم، جزئیات و کیفیت‌های منطقه‌ای منظره اطراف یک ساختمان گفته می‌‌شود. از این ویژگی‌ها در طراحی و ساخت بنای جدید استفاده می‌کنند تا با محیط خود منطبق باشد.

برای مثال، در یک بستر شهری با ساختمان‌های اطراف آن، معمار باید طرحی را خلق کند که نه‌تنها با زمینه تناسب داشته باشد، بلکه تجربه بصری و فیزیکی آن را نیز بهبود بخشد. این اصل برای هر محیطی برقرار است؛ چه شهری و چه روستایی و با ساخت‌وسازی بدون توجه به زمینه مخالف است.

حجم بنا و مصالح آن دو ویژگی کلیدی در طراحی معماری زمینه‌گراست و برای تمامی زمینه‌ها و ساختمان‌ها جذاب و قابل اجراست.

جرم‌گذاری

جرم‌گذاری به اندازه و ابعاد شکلی یک ساختمان اشاره دارد. به‌عبارت دیگر، شکل و اندازه عناصر ساختمانی و چگونگی ارتباط آن‌ها با یکدیگر جرم‌گذاری خوانده می‌شود. ترکیب فرم‌ها باید به‌عنوان یک کُل عمل کند اما در عین حال با زمینه فیزیکی اطراف نیز ارتباط داشته باشد.

در معماری زمینه‌گرا، هنگام طراحی و ساخت‌وساز در محیط کوهستانی، فرم‌های متنوع و درهم‌آمیخته‌ای مکررا به‌گونه‌ای هماهنگ استفاده می‌شوند و منعکس کننده اشکال متنوع مناظر طبیعی هستند. هدف از این کار، ایجاد ترکیبی است که از نظر بصری جالب باشد اما خیلی نظم هندسی نداشته و در واقع در جریان محیط اطراف حل شود.

جرم‌گذاری به جانمایی مناسب ساختمان برای استفاده بهینه از عناصر طبیعی مانند خورشید و باد اشاره دارد، این عناصر بر سطح آسایش محیطی ساختمان تاثیرگذارند.

به‌عنوان مثال در معماری زمینه‌گرا، برای بهره‌گیری از نسیم مطلوب عصرگاهی، بهتر است پنجره‌ها را در مسیر باد مطلوب منطقه قرار داد یا برای داشتن نور مناسب بهتر است پنجره‌ها رو به جنوب غربی، جنوب شرقی یا شمال باشند و از طراحی پنجره در جداره غربی خودداری کرد، چون شدت نور عصر از جانب غرب آزاردهنده خواهد بود.

مطمئنا در هنگام طراحی در منطقه کوهستانی، همه دوست دارند که دیواری تماما شیشه‌ای رو به منظره‌ای زیبا داشته باشند اما با توجه به معماری زمینه‌گرا، شاید نیاز باشد جهت زیست‌پذیری و قابلیت زندگی بهتر، ملاحظاتی را در نظر گرفت.

مصالح ساختمانی

شاید بپرسید Contextual Architecture چیست و چه ارتباطی با مصالح ساختمانی دارد؟ در اینجا باید گفت در معماری زمینه‌گرا، انتخاب پالتی از مصالح ساختمانی و رنگ‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که به بهترین شکل، منعکس کننده محیط اطراف ساختمان باشد.

در بستر طبیعی، مواد و مصالح، بافت و رنگ‌ها اغلب برگرفته از چوب و سنگ هستند، اما شاید چنین انتخاب‌هایی در محیط شهری پاسخگو و متناسب نباشد، درنتیجه باید گزینه‌های متفاوتی انتخاب کرد.

در هنگام طراحی یک خانه کوهستانی، الهام‌گرفتن از منظره اطراف ساختمان منجر به خلق زیبایی‌هایی می‌شود که ویژگی‌های آن منطقه و بستر را نیز ارتقا می‌بخشد.