در این مطلب به‌دنبال آن هستیم که به سوال پرتکرار «معمار چه کاری انجام می‌دهد؟» پاسخ دهیم. بهتر است اول بدانید «معماری چیست». سپس ما به سوال شما در عناوین زیر پاسخ خواهیم داد:
· در یک روز عادی کار معمار چیست؟
· نقش معمار چیست و معمار چه کار می‌کند؟
· انواع معمار
· محل کار معمار کجاست؟
در یک روز عادی کار معمار چیست؟
در معمار کیست، به تفصیل توضیح دادیم که یک معمار می‌تواند نقش‌های متفاوتی در طول پروژه ساخت‌وساز داشته باشد؛ از ارزیاب و بازدیدکننده سایت تا ایده‌پرداز، مشاور برنامه‌ریزی، طراح، مدیر تیم و واسط مذاکرات. معمار با قرارگرفتن در هر یک از این موقعیت‌های شغلی می‌تواند پروژه را پیش ببرد.
این موضوع شاید گاهی ترسناک به نظر برسد اما در عین حال همین ویژگی است که معماری را به حرفه‌ای جذاب تبدیل کرده و شما در نقش معمار باید خود را با آن تطبیق دهید.
معماران تمایل دارند وظایف و کارهای خود را بر اساس مراحل کاری و حوزه‌های کلیدی در فرایند پروژه ساخت‌وساز از آغاز تا پایان، برنامه‌ریزی و سازماندهی کنند. در ادامه مهم‌ترین وظایف معمار و مسئولیت‌های او را در تکمیل یک پروژه موفق آورده‌ایم.
در موسسه بریتانیای سلطنتی معماران وظایف معمار به شرح زیر است:
· مرحله صفر: تعریف استراتژی
· مرحله 1: آماده‌سازی و بریف
· مرحله 2: طرح کانسپت در معماری
· مرحله 3: بسط طرح
· مرحله 4: طراحی فنی
· مرحله 5: ساخت
· مرحله 6: اتمام و تحویل پروژه
· مرحله 7: بهره‌برداری
مراحل طراحی و وظایف معمار توسط انجمن معماران امریکا این‌گونه تعریف می‌شود:
· مرحله 1: استراتژی برنامه‌ریزی
· مرحله 2: ایده‌پردازی و طراحی
· مرحله 3: بسط طرح و اصلاحات
· مرحله 4: آماده‌سازی اسناد ساخت‌وساز
· مرحله 5: پیشنهاد مناقصه، مذاکره و انتصاب
· مرحله 6: مدیریت ساخت
· مرحله 7: تحویل پروژه
البته باید بدانید که سلسله‌مراتب مشخصی برای وظایف معمار در ساختمان تعریف نشده و هر معمار می‌تواند رویه خاص خود را داشته باشد.
همان‌طور که می‌بینید مراحل بسیار شبیه یکدیگرند. آن هم به این دلیل است که صرف‌نظر از کشوری که در آن کار می‌کنید، برای ساخت موفق یک ساختمان، فرایند مشترک است اما شاید روش‌ها با هم متفاوت باشند.
چنین ساختاری نه‌تنها به برنامه‌ریزی یک پروژه کمک می‌کند، بلکه تشریح آن را برای کارفرما که احتمالا دید محدودتری نسبت به زمان موردِنیاز برای ساخت یک ساختمان دارد، آسان‌تر می‌کند.
این روش کار به‌نوعی به استاندارد غیررسمی کشورهای مختلف در این صنعت تبدیل شده است اما الزامی در اجرای آن نیست. چون برخی از معماران روش‌های خاص خود را برای انجام کار و ارائه دارند.
نقش معمار چیست و معمار چه کار می‌کند؟
یک معمار پس از انتصاب توسط کارفرما می‌تواند در هر مرحله از پروژه به کار وارد شده و نقش خود را ایفا کند.
اگرچه اکثر معماران ترجیح می‌دهند که از ابتدای پروژه کار را شروع و تا پایان همراه باشند. هر مرحله از کار به بخش متفاوتی از توسعه پروژه مربوط است و هیچ پروژه‌ای از نیمه کار آغاز نمی‌شود، مگر اینکه از قبل شروع شده و ادامه کار معمار دیگری به شما واگذار شود.
با پیشرفت پروژه در مراحل مختلف، مسئولیت‌ها و وظایف معمار و نتایج نهایی نیز مطابق آن تغییر می‌کند. این وظایف را می‌توان به‌صورت زیر توضیح داد:
تعریف استراتژی یا استراتژی برنامه‌ریزی
معمار جلسه‌ای را با کارفرما برگزار می‌کند تا در آن به بحث درباره الزامات کلیدی پروژه بپردازد. این جلسه ممکن است رایگان یا بر اساس نرخ ساعتی یا ثابت یا قیمت‌گذاری بر حسب هزینه سفر انجام شود و گاهی پس از تایید رسمی، بازپرداخت صورت می‌گیرد.
مباحثی که در این جلسه مطرح می‌شوند، عبارتند از:
· هدف کلی
· الزامات و خواسته‌های کارفرما
· سایت و منظر
· بازه زمانی
· بودجه
· و در بعضی موارد کمک به انتخاب سایت مناسب
در گام بعدی، از جمله وظایف معمار این است که به تجزیه و تحلیل سایت می‌پردازد تا بتواند پیشنهادات راجع‌به بافت و زمینه و کاربران آن را ارزیابی کند و مشورت‌هایی را درباره عملی‌بودن پروژه ارائه کند.
به‌طور کلی دامنه هر پروژه با میزان بودجه در دسترس آن تعریف می‌شود، پس بحث و تحلیل درباره این موضوع از ابتدای پروژه پیوسته رخ می‌دهد. در بعضی موارد در این مرحله ، بهتر است با متخصصان دیگر نیز مشورت کرد تا امکان‌سنجی پروژه به‌خوبی بررسی شود.
مرحله بعدی از وظایف معمار، سازماندهی و مشورت‌دهی درباره تحلیل سایت و چگونگی چیدمان ساختمان‌ها و منظر در سایت است. با این کار شما ارزیابی دقیقی خواهید داشت که در ادامه و تهیه نقشه‌های پیشنهادی نیز کمک‌کننده خواهد بود.
آماده‌سازی و بسط طرح و بریف
در مرحله توسعه پیشنهاد و طرح، آماده‌سازی و تنظیم گزارشی از امکان‌سنجی سایت از وظایف معمار است که در عناوین زیر خلاصه می‌شود:
· دسترسی
· راه‌اندازی سایت
· دید و منظر
· زمینه یا بستر
· محدودیت‌ها
· تاثیر بصری
بر این اساس، گزارش معمولا با طراحی طرح کلی و ایده‌پردازی و بسط کانسپت همراه است و این اولین فرصتی است که کارفرما می‌تواند با آنچه در ذهن معمار می‌گذرد، آشنا شود. سپس نیاز به حضور مشاوران و متخصصان دیگر به کارفرما پیشنهاد می‌شود که در زمینه‌های زیر فعالیت دارند:
· مهندسی
· متره‌وبرآورد
· معماری منظر
· مشاوره فنی در زمینه تاسیسات مکانیکی و برقی
· مشاوره در زمینه انرژی پایدار
وقتی طرح کلی به توافق رسید، در صورت نیاز می‌توان پیش‌نویسی از برنامه‌ریزی پروژه شامل نقشه‌های اساسی و اسنادی را که نشان‌دهنده هدف طراحی هستند، تهیه کرد و در اختیار مقامات محلی گذاشت تا مجوزهای لازم درباره مسائل خاص سایت و خط مشی برنامه‌ریزی‌ها مشخص شوند.
این مرحله ممکن است با تخمین اولیه‌ای از هزینه پروژه همراه باشد و بهتر است که توسط متخصص متره‌وبرآورد صورت گیرد تا مشاوره‌ای حرفه‌ای را درباره هزینه‌های ساخت‌وساز ارائه دهد.
در پروژه‌های پیچیده و بحث‌برانگیز بهتر است به یک مشاور برنامه‌ریزی مراجعه کنید، چون او کسی است که می‌تواند درباره سیاست‌های برنامه‌ریزی محلی و ملی که بر پروژه تاثیرگذارند به کارفرما و معمار مشورت دهد.
آن‌ها همچنین می‌توانند درباره نحوه تهیه اسناد برنامه‌ریزی راهنمایی کنند که تجربه ثابت کرده حضور آن‌ها در پروژه ارزشمند است.
طرح توسعه داده شده
در این مرحله از وظایف معمار، طرح با توجه به ارائه پیشنهاد اولیه به کارفرما در مرحله قبلی، توسعه می‌یابد. در ادامه، این‌ها به نقشه‌ها و اسنادی مناسب برای ارائه درخواست برنامه‌ریزی تبدیل خواهند شد. فرم‌های درخواست به مقامات محلی ارسال می‌شوند.
سپس در این مرحله کار معمار چیست؟ معمار باید به روند پیشرفت برنامه در طول ارزیابی قانونی نظارت داشته باشد و به‌طور منظم پیشبرد آن و هر موضوعی که نیاز به رسیدگی دارد را به کارفرما گزارش دهد.
وقتی جواز شروع کار صادر شد، معمار به کارفرما درباره استخدام و به‌کارگیری مشاوران و متخصصان دیگر مشاوره می‌دهد. سپس از وظایف معمار است که با سایر اعضای گروه صحبت کرده و اطلاعات مربوط به پروژه را در اختیار آن‌ها قرار دهد.
در این حین بر اساس مقررات ملی ساختمان در هر منطقه، نقشه‌های مربوطه تهیه می‌شوند تا عملکرد ساختمان را در زمینه این مقررات نشان دهند.
طراحی فنی یا مناقصه، مذاکره و انتصاب
در این مرحله از وظایف معمار و کاری که او در طول پروژه انجام می‌دهد، می‌توان به تهیه بسته معمارانه از اطلاعات جزئی ساخت‌وساز اشاره کرد که شامل نقشه‌های با جزئیات و ویژگی‌هایی است که هم‌نشینی اجزای ساختمان را نشان می‌دهد.
سپس این نقشه‌ها به پیمانکار ارسال شده تا در مناقصه شرکت کنند و پس از انتخاب در روند ساخت از آن‌ها استفاده می‌شود.
همراهی و کمک به کارفرما در شناسایی و ارزیابی پیشنهادات مناقصه، بررسی هرگونه مسئله غیرعادی یا کمبود اطلاعات از جمله وظایف معمار است.
نکته مهم این است که در تمامی این مراحل، معمار بی‌طرف باقی بماند تا فرایند مناقصه به‌صورت عادلانه برای هر پیمانکار برگزار شود. عادلانه به این معنی که معمار نباید توصیه‌ای به پیمانکار بکنند که چه کسی مناسب‌ترین است، بلکه نظر او باید کاملا بی‌طرفانه بوده تا بر اساس هزینه و کیفیت کار تصمیم‌گیری شود.
در ادامه کارفرما و معمار باید با یک یا دو پیمانکار منتخب جلسه‌ای را ترتیب دهند، چون کارفرما باید برای مدت طولانی با این شخص یا شرکت کار کند و هزینه زیادی را سرمایه‌گذاری کند، پس نظر و رضایت او در انتخاب پیمانکار مدِنظر، بسیار مهم است.
در نهایت این کارفرماست که باید به آن‌ها اعتماد کرده و تصمیم بگیرد که آیا برای انجام کار مناسب هستند یا خیر و زمانی که ابهامات یا تغییراتی رخ می‌دهند، در دسترس، پاسخگو و مشتاق رفع مسائل باشند.
پس از انتخاب پیمانکار، از وظایف معمار است که اسناد قرارداد و نقشه‌ها را آماده کرده و در اختیار پیمانکار قرار دهد. البته اگر اصلاحیه‌ای در روند مناقصه صورت نگیرد، اسناد همان نقشه‌های پیشنهادی مناقصه خواهند بود که پیمانکار بر اساس آن قیمت‌گذاری کرده است.
در این مرحله به کارفرما مشورت‌هایی درباره نوع قرارداد ساخت‌وساز و مسئولیت‌های طرفین ارائه می‌شود.
ساخت تا اتمام پروژه
بسته به نوع قرارداد ساخت‌وساز انتخاب‌شده که انواع مختلفی دارد و ابعاد و دامنه پروژه، از جمله وظایف معمار است که قرارداد ساخت را مدیریت کند. البته ممکن است کارفرما در این مرحله فردی را به‌عنوان مدیر پروژه یا متخصص متره‌وبرآورد انتخاب کند.
وظایف معمار یا متخصصان دیگر در این مرحله عبارتست از:
· بازدید از سایت
· تحقیق و پرس‌‌وجوی عمومی
· پرداختن به اصلاحات
· آموزش‌های لازم
· نظارت بر پیشرفت پروژه
· نظارت بر کیفیت کارها
· نظارت بر هزینه پروژه
· ارزش‌گذاری کار
· تضمین پرداخت‌ها
· تضمین آمادگی پروژه به وقت بهره‌برداری و بررسی و ارزش‌گذاری کار
نقش مدیر پروژه، انجام کار صادقانه و منطقی است. اگر کارفرما تصمیم بگیرد که مدیر پروژه‌ای انتخاب نکند و در طول فرایند انجام پروژه، مشکلی پیش آید، این انتخاب او بر علیه پیمانکاران تمام می‌شود، پس به صلاح پروژه است که رابطه به‌خوبی حفظ شود. در غیر این صورت حل منصفانه این مسائل کاری دشوار خواهد بود.
انواع معمار
همان‌طور که در قسمت‌های قبلی توضیح داده شد، نقش‌های زیادی هستند که معمار باید در آن‌ها مهارت داشته باشد که موجب تخصص‌های ویژه او در زمینه‌های معین می‌شود.
در شکل‌گیری یک شرکت یا استودیوی معماری به سطوح مختلفی از معماران، دستیاران و دانشجویان معماری نیاز است، چون در این ساختار کارهای متفاوتی وجود دارد.
این طیف وسیع به عناوین زیر تقسیم می‌شود:
معمار طراحی
معمار طراح کسی است که در کانسپت و بسط طرح یک پروژه تخصص دارد و مسئول تضمین زیبایی‌شناسی و کیفیت‌های نظری پروژه است. این وجه از وظایف معمار احتمالا نزدیک‌ترین حالت به درک عموم از معمار است.
معمار فنی
معمار فنی به کسی گفته می‌شود که در کارهای داخلی ساختمان متخصص است و چگونگی عملکرد پروژه و نحوه قرارگیری اجزای مختلف به عهده اوست.
مدیر پروژه
در این موقعیت شغلی، مدیر پروژه موظف است که روند و توسعه تدارکات پروژه را به عهده گیرد. آن‌ها متضمن حضور افراد مناسب در موقعیت‌های مناسب هستند و اینکه پروژه در موعد مقرر تکمیل و تحویل داده شود.
مدیر مدل‌سازی اطلاعات ساختمان
مدل‌سازی اطلاعات ساختمان در واقع ارائه سه‌بعدی کل پروژه در یک بسته هماهنگ است. این موقعیت شغلی در دنیای معماری نسبتا جدید بوده و معمولا در پروژه‌های کلان‌مقیاس کاربرد دارد. وظیفه او نیز هماهنگی و اداره وظایف مدل‌سازی اطلاعات پروژه است.
دستیاران معمار
دستیاران معمار معمولا دانشجویان معماری هستند که می‌خواهند به این صنعت وارد شوند تا به فردی متخصص تبدیل شوند. در این موقعیت شغلی تنها نکته داشتن مدرک مربوطه است.
معمار
فرد متخصص واجد شرایط برای ساخت محیط مصنوع را معمار گویند.
معمار ارشد
معمار ارشد به معماری گفته می‌شود صلاحیت و تجربه بسیاری دارد.
معمار طرفِ قرارداد
به فردی با بالاترین سطح مسئولیت، مدیریت و نظارت بر پروژه‌های کلیدی گفته می‌شود که معمولا چهره عمومی پاسخگو در روند پروژه است.
شرکا
سهام‌داران داخلی که معمولا در شرکت‌های بزرگ حضور دارند و در مسئولیت‌ها و سود و زیان سهیم هستند.
مدیر
مدیر اغلب به صاحب کسب‌وکار گفته می‌شود که بر سر میز مذاکره با شرکا می‌نشیند.
شاغل انحصاری
به معماری که به‌صورت مستقل کار کرده و کارمندی ندارد، شاغل انحصاری یا معمار فریلنس گفته می‌شود.
محل کار معمار کجاست؟
یک معمار در هر جایی می‌تواند کار کند. پس می‌توان گفت که محل کار او به نوع پروژه و ساختمانی که بر روی آن کار می‌کند، بستگی دارد.
برای مثال، یک معمار مستقل ممکن است در خانه یا میزی اجاره‌ای، دفتری کوچک یا هر جایی که بخواهد کار کند. این درحالی است که اگر تعداد کارمندان 15 نفر یا بیشتر باشد، استودیوی مشخصی خواهند داشت که روزانه در آن حضور دارند. شرکت‌هایی با مقیاس بزرگ‌تر معمولا به‌صورت منعطف کار می‌کنند؛ دورکار یا حضوری.
Comments