اگر می‌خواهید به‌عنوان یک متخصص به حوزه معماری وارد شوید، بهتر است ابتدا تعریف و درک دقیقی از از اینکه «معمار چه کسی است» و معماری چیست، داشته باشید. این روزها با توجه به اینکه افراد زیادی به صنعت ساخت‌وساز علاقه‌مند شده و مایلند به‌صورت حرفه‌ای در آن فعالیت کنند، قصد داریم در این مطلب به بررسی معانی و تعاریف مختلف عنوان معمار بپردازیم و وظایف آن را مرور کنیم.
آنچه در ادامه می‌بینید، به شرح زیر است:
- معمار چه کسی است؟
- تعاریف و معانی معمار در فرهنگ لغت
- مترادف‌های معمار
- کار معمار چیست؟
- چه کسی می‌تواند معمار شود؟
- چطور می‌توان معمار شد؟
معمار چه کسی است؟
در تعریف واژه و معنای اینکه معمار چه کسی است، ساده‌ترین توضیح این است که معمار فردی متخصص، آموزش‌دیده، معتبر و دارای مجوز است که صلاحیت طراحی، برنامه‌ریزی، مشاوره و کمک در ساخت محیط‌های عمومی و خصوصی را دارد.
حوزه فعالیتی معمار هر دو زمینه زیبایی‌شناختی و فنی را در برمی‌گیرد و حتی در کوچک‌ترین بخش‌های پروژه نیز با تفکری عادلانه و خلاقانه عمل می‌کند.
در زبان فارسی نیز معمار برگرفته از ریشه «عمر» و به‌معنای بسیار عمارت‌کننده و آبادکننده است که با کلماتی همچون بنا و مهراز و سازنده مترادف است.
در زبان انگلیسی معمار را آرشیتکت (Architect) می‌خوانند که ریشه آن از واژه لاتین Architectus و واژه یونانی Arkhitektn نشات می‌گیرد که Arkhi به‌معنای رئیس و فرمانده و tecketn به‌معنای سازنده است. پس معمار را می‌توان سرپرست سازندگان نیز معنا کرد.
واژه سرپرست سازندگان به‌مرور از دایره لغات کاربردی حذف شده اما هنوز توصیف دقیقی از نقش جامع معمار در فرایند انجام یک پروژه ساخت‌وساز از ابتدا تا پایان است.
معمار در این فرایند نقش‌ها و مسئولیت‌های بسیاری دارد و در شرایط مختلف ممکن است عناوین متفاوتی همچون طراح، مدیر، کارآفرین، سازنده، مشاور و میانجی داشته باشد.
معمار را می‌توان فرد ثابت و دائمی هر پروژه‌ای دانست.
راه و روش‌های زیادی برای تعریف و استفاده واژه معمار وجود دارد که برخی از آن‌ها در خارج از فضای ساختمانی برای توصیف فردی که برنامه یا پروژه‌ای را طراحی و هدایت می‌کند یا مسئول موفقیت آن است، به کار می‌روند.
تعاریف و معانی معمار در فرهنگ لغت
- فرهنگ لغت مریام وبستر: فردی که ساختمان‌ها را طراحی می‌کند و در طول ساخت آن‌ها مشاور دیگران است.
- فرهنگ لغت آکسفورد: فردی که ساختمان‌ها را طراحی می‌کند و در خیلی از موارد سرپرستی ساخت آن‌ها را نیز به عهده دارد.
- فرهنگ لغت کمبریج: فردی که شغل او طراحی ساختمان‌های جدید و تضمین صحت ساخت آن‌هاست.
- فرهنگ لغت کالینز: معمار کسی است که ساختمان‌ها را طراحی می‌کند.
- فرهنگ لغت ریشه‌شناسی: فردی که در هنر ساخت‌وساز مهارت دارد و ساختمان‌ها را برنامه‌ریزی و طراحی کرده و فرایند ساخت‌وساز آن‌ها را سرپرستی می‌کند.
- ویکی‌پدیا: معمار کسی است که برنامه‌ریزی، طراحی و نظارت بر ساخت‌وساز ساختمان‌ها را بر عهده دارد. معماری‌کردن به‌معنای طراحی ساختمان‌ها و فضای اطراف آن‌هاست که هدف اصلی این فضاها سکونت یا استفاده انسانی است.
- Dictionary.com: فردی که به حرفه معماری مشغول است را معمار گویند.
- فرهنگ لغت مک‌میلیان: فردی که شغلش طراحی ساختمان‌هاست.
- Vocabulary.com: فردی که نقشه‌هایی را برای ساخت چیزی (مانند ساختمان) طراحی می‌کند.
- Your dictionary: تعریف اینکه آرشیتکت کیست، فردی حرفه‌ای و متخصص که ساختمان‌ها، پل‌ها و سایر ساختارها را طراحی می‌کند.
تعریف معمار در شورای ملی هیئت‌های ثبت معماری
افراد متخصص دارای مجوز که در هنر و دانش طراحی و ساخت ساختمان‌ها و سازه‌هایی که پناه افراد را فراهم می‌کنند، آموزش دیده‌اند.
یک معمار بُعد زیبایی‌شناختی کلی و ظاهر ساختمان‌ها و سازه‌ها را نیز طراحی می‌کند اما طراحی یک ساختمان فراتر از ظاهر آن است. ساختمان‌ها علاوه‌بر زیبایی باید کاربردی، ایمن و مقرون‌به‌صرفه باشند و به نیازهای خاص افرادی که از آن‌ها استفاده می‌کنند، پاسخ دهند. مهم‌تر اینکه باید با درنظرگرفتن اصول سلامت، ایمنی و رفاه افراد طراحی و ساخته شوند.
مترادف‌های معمار
- هنرمند
- سازنده
- خالق
- طراح
- مهندس
- موسس
- مبدع
- برنامه‌ریز
- نقشه‌کش
- بانی
- استاد ساخت‌وساز
- مهراز
- آبادگر
- والادگر
- بنا
کار معمار چیست؟
اینکه معمار چه می‌کند را به‌طور مفصل توضیح داده‌ایم و در دنیای واقعی هم کار معمار می‌تواند از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت باشد، همان‌طور که برخی طراحی‌محورند و برخی شرکت‌ها بر حوزه فنی تمرکز دارند.
معمار می‌تواند در پروژه‌های متنوعی کار کند؛ ساختمان نوساز، توسعه طرح، نوسازی، حتی بازسازی و حفاظت از ساختمان‌های قدیمی، فرسوده و درمعرض خطر. همیشه علاقه و تخصصی وجود دارد.
معمار با تعیین اولویت‌ها و مسائل کلیدی در شکل‌گیری نتیجه نهایی موفق و به حداکثر رساندن کارایی اثر همچنین تمایز یک ساختمان و سازه نقش داشته و به یک پروژه ارزش اضافه می‌کند.
معمار به‌عنوان مشاوری مطمئن خدمت می‌کند و درکی خلاقانه از مصالح، زیبایی‌شناسی، بافت فیزیکی و فرهنگی، الزامات بریف طرح کارفرما دارد و آن‌ها را به راه‌حلی موثر و اجرایی تبدیل می‌کند که مطابق ملاحظات واقعی سایت است.
معمار می‌تواند راه‌حل‌ها و روش‌هایی را پیشنهاد دهد که در عین حفظ یکپارچگی طرح و ارزش اثر، هزینه‌های ساخت کاهش پیدا کند. معمار می‌تواند کل پروژه از ایده تا نتیجه را در نظر گرفته و در همکاری با سایر متخصصان این حوزه و مشاوران و مهندسان، نتیجه مطلوبی را رقم بزند.
در طول انجام یک پروژه ساختمانی، معمار با افراد بسیاری از حوزه‌های تخصصی مختلفی مانند مهندسان، معماران منظر، مشاوران حوزه انرژی پایدار و پیمانکاران و سازندگان همکاری می‌کند.
یک معمار می‌تواند پروژه را مدیریت کند؛ با پیشرفت پروژه و افزایش تعداد افراد درگیر در پروژه، معمار باید عضوی از این گروه باشد و برای تکمیل آن، افراد بیشتری را مدیریت کند. ارتباط و همکاری دو مهارت اساسی برای هر معماری است.
چه کسی می‌تواند معمار شود؟
معماری به‌دلیل اینکه رشته‌ای جامع محسوب می‌شود، افراد متخصص در آن نیز باید مهارت‌های زیادی داشته باشند که به یک رشته خاص معطوف نمی‌شود.
برای مثال یک معمار باید به جنبه زیبایی‌شناختی و فنی ساختمان مسلط بوده و هنگام طراحی، فرهنگ، تاریخ، جامعه‌شناسی و اقلیم مکان و مردم آن منطقه و افرادی که قرار است از ساختمان استفاده کنند را در نظر بگیرد.
یک معمار علاوه‌بر بعد طراحی و فنی باید مدیر بسیار خوبی باشد تا بتواند گروه را در یک مسیر کاری حفظ و مدیریت کند. معمار باید فردی سخن‌ور، قانع‌کننده و قاطع و در عین حال منعطف باشد تا بتواند با کارفرما و سایر متخصصین ارتباط مناسبی برقرار کند.
مهم‌تر از همه یک معمار باید خلاق باشد. شاید خلاقیت را امری ذاتی بدانید اما قوه‌ای است که در همه وجود دارد و فقط باید آن را در مسیر درست پرورش داد.
چطور می‌توان معمار شد؟
در ایران، از گذشته معمار و معماری جایگاه والایی در اجتماع داشته است. البته معمار الزاما به فرد تحصیل‌کرده در رشته معماری گفته نمی‌شد، بلکه عنوانی بود که پس از سال‌ها تلاش و تجربه و کسب مهارت در فنون مختلف ساخت و طراحی در زمینه ساختمان‌سازی به فردی اطلاق می‌شد.
امروزه معماری به‌عنوان رشته‌ای مادر و دارای زیرمجموعه‌های مختلف به‌صورت دانشگاهی تدریس می‌شود. البته می‌توان از مقطع دبیرستان نیز رشته معماری را انتخاب کرد.
در مقطع کارشناسی، مهندسی معماری و در مقطع کارشناسی ارشد، مهندسی معماری، معماری داخلی، مدیریت پروژه و ساخت، معماری و انرژی، مطالعات معماری ایران، مرمت و احیای ابنیه و بافت‌های تاریخی، معماری منظر، فناوری معماری و معماری دیجیتال ارائه می‌شود.
پس از فارغ‌التحصیلی در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد، در صورت داشتن مهارت‌های لازم، می‌توان در ابتدا به‌صورت آموزشی و کارآموز در محیط‌های حرفه‌ای و سپس با کسب تجربه، به‌عنوان معمار متخصص در صنعت ساخت‌وساز مشغول شد.
دوره‌های مکمل مهارت‌آموزی و آزمون‌های نظام مهندسی نیز جواز لازم برای حضور معمار در فضای حرفه‌ای را ممکن می‌کنند.
Comments