در میان نقشه‌ها و مدارک مختلف معماری، تعداد کمی از افراد به طراحی سکشن معماری تمایل دارند. در حالی که پلان‌ها، نما و پرسپکتیو بیشتر جلب‌توجه می‌کنند، مقاطع نقش حیاتی‌تری در بیان کل داستان یک ساختمان دارند. چون بدون سکشن در معماری نمی‌توان چگونگی ارتباط و تداخل فضاهای یک ساختمان و احجام با یکدیگر را درک کرد.
در این مطلب قصد داریم تمام اصول پایه طراحی سکشن معماری به‌همراه نکات و منابعی برای ارائه بهتر را در اختیار شما قرار دهیم.
تعریف سکشن در معماری چیست؟
به‌طور خلاصه می‌توان گفت که سکشن معماری نمایی است که در آن صفحه‌ای عمودی، بخشی از پروژه را برش زده باشد. این نماها را می‌توان از روی خط برش پلان که محل برش و جهت دید را مشخص کرده است، شناخت.
سکشن معماری می‌تواند دید ارتوگرافیک یا قائم باشد که نقشه به‌صورت موازی و دوبعدی یا پرسپکتیو و سه‌بعدی است.
هدف از سکشن در معماری
سکشن معماری به درک بهتر از بخش‌های داخلی ساختمان کمک می‌کند و عناصری کلیدی را نشان می‌دهد که در دیدهای دیگر پیدا نیستند. در مقطع می‌توان جزئیات پیچیده را با مقیاس‌های مختلف نشان داد تا به اطلاعات و غنای بصری نقشه‌ها اضافه شود.
کارفرما با دیدن سکشن معماری می‌تواند به روابط و محصوریت‌های فضای داخلی پی ببرد. مشاورین با سکشن معماری به طراحی دقیق‌تر اجزای مهندسی کمک می‌کنند و سازندگان در طول فرایند ساخت با ارجاع به سکشن از ساخت‌وساز منطبق با برنامه مدنظر مطمئن می‌شوند.
اهمیت سکشن در معماری
داشتن مجموعه واضحی از مقاطع معماری برای درک ذی‌نفعان از روند اجرای کار بسیار مهم است. سکشن معماری نقشی کلیدی در برقراری ارتباط بین نماها و دیدهای خارجی با پلان طبقات و دیدهای داخلی دارد.
بسیاری از ساختمان‌های پیچیده به‌دلیل اینکه فرم اصلی آن‌ها از نماهای خارجی دیده نمی‌شود، با مقطع درک و شناخته می‌شوند. پروژه‌هایی که بر اساس سطوح ارتفاعی پیچیده و پویا طراحی می‌شوند از سکشن معماری خلاقانه برای نشان‌دادن ایده‌های خود و فهم کامل آن‌ها استفاده می‌کنند.
سکشن در معماری نشان‌دهنده چیست؟
سکشن معماری ارتباط بین طبقات، دیوارها، پنجره‌ها، سقف‌ها، بام‌ها و سایر عناصری است که صفحه برش آن‌ها را قطع می‌کند. هم‌چنین در مقاطع می‌توان نشان داد که مصالحی مانند شیشه، بتن و روکش‌های فلزی با مهروموم، عایق و جزئیات نهایی ساخته می‌شوند.
سکشن معماری کارآمد، نقص اطلاعات دیدهای دیگر را جبران می‌کند. برای مثال، ممکن است دیدن ضخامت پوشش کف در نما یا فضای خالی به‌وسیله پلان دشوار باشد اما سکشن معماری می‌تواند هر دوی این‌ها را به‌آسانی نشان دهد.
با وجود اینکه خطوط تراز نشان خوبی برای شیب زمین در سایت پلان هستند اما تلاش برای تجسم شیب بدون مقطع کاری دشوار است.
خوانش سکشن در معماری
برشی از یک کیک را تصور کنید؛ لایه‌های خامه‌ای تا عناصر تزئینی بالای آن. سکشن معماری نیز بسیار شبیه به این برش کیک است؛ نمایش کامل لایه‌ها و داستان‌های درون آن. تفاوتی هم ندارد که مقطع کل ساختمان باشد یا برشی از جزئیات یک اتصال کوچک، اصول آن یکسان است.
در سکشن معماری یک ساختمان، احتمالا ترکیبی از زمین، عناصر ساختاری و ویژگی‌های معمارانه خواهید دید. اولین قدم در خواندن این نقشه، پیداکردن خط برش در پلان طبقات است. آنجاست که می‌توان محل برش سکشن را در ساختمان تصور کرد.
وقتی نواحی برش‌خورده را تحلیل کردید، می‌توانید به نماها رجوع کرده تا درک بهتری از عناصر خارجی نشان‌داده‌شده داشته باشید. پس از آن، بسیاری از بخش‌های مقطع برای شما معنادار خواهد بود و دید روشنی از فضاها و ویژگی‌های آن خواهید داشت.
انواع سکشن در معماری و سبک‌‌های آن
سکشن جزئیات
نقشه جزئیات به هر دید محصور و بزرگ‌شده‌ای از یک بخش یا عنصر مشخص اشاره دارد که سطح بیشتری از جزئیات را نشان داده و توضیحات کامل‌تری از اجزای درون آن ارائه می‌دهد.
سکشن جزئیات اغلب برای نشان‌دادن نحوه اتصال قطعات کوچک به کار می‌رود. این نوع سکشن در معماری معمولا با راهنما و عناوین زیادی همراه است و با خطوط مختلف و هاشورهای متنوع برای نشان‌دادن متریال نشان داده می‌شود.
سکشن کامل
سکشن‌های کامل یا رایج به مقاطعی گفته می‌شود که خط برش تمام ساختمان یا شی را برش زده باشد. این سکشن معماری برای داشتن تصویر بزرگ و کامل از درون یک ساختار کمک‌کننده است. این مقاطع برش کاملی از یک ساختمان، از بالا تا پایین، را نشان می‌دهند که دید کلی خوبی از پوشش ساختمان و فضاهای میانی آن به دست می‌دهد.
سکشن نیمه
سکشن نیمه همان‌طور که از نامش پیداست، دیدی است که در آن نیمی از شی برش خورده است و نیمه دیگر به‌صورت نما نشان داده می‌شود. به این معنا که تنها یک‌جهارم شی حذف شده و مابقی دست‌نخورده باقی مانده است.
در طراحی پلان، سکشن نیمه دارای خط برشی است که معمولا از نیمه 90 درجه چرخیده و بازشویی را برای شما به وجود آورده که می‌توانید از طریق آن، نمای داخلی و خارجی را در یک قاب ببینید.
سکشن سایت
سکشن سایت، راهی برای برش تمام سایت است، به‌همراه تمامی عوارض و عناصر آن که رابطه بین تمامی سازه‌های در حال توسعه را نشان می‌دهد. این نوع سکشن معماری برای مجتمع‌هایی که چندین ساختمان کنار هم را نشان می‌دهند، بسیار مناسب است.
در پروژه‌هایی که روی شیب تپه‌ها یا ساحل ساخته می‌شوند نیز سکشن سایت بسیار کاربردی است. این دیدها راهنمای بصری مفیدی برای توپوگرافی و سطح تراز زمین هستند، مانند فضاهای پر و خالی و زیر زمین.
سکشن طولی
سکشن طولی، برشی از محور طولی ساختمان است و نوعی از سکشن کامل محسوب می‌شود که از بالا تا پایین ساختمان را به‌خوبی نشان می‌دهد. این نوع سکشن در معماری بسیار رایج است و معمولا جزو الزامات اصلی مجوزها و ساخت‌وساز محسوب می‌شود.
سکشن آفست
سکشن آفست شامل صفحه برشی است که به خط مستقیم پلان را برش نمی‌دهد، بلکه در طول مسیر برش انحراف پیدا می‌کند. این انحرافات در طول مسیر برش با هدف نشان‌دادن ساختار اجسام مختلف در نمایی یکسان انجام می‌شود.
خط برش این نوع سکشن در معماری معمولا در زوایای قائم صورت می‌گیرد تا عمق‌های متفاوت مقطع را در عین حفظ دید یکسان نشان دهد.
سکشن پرسپکتیو
سکشن پرسپکتیو معمولا برای نشان‌دادن ایده‌ها و برقراری ارتباط با کارفرما استفاده می‌شود. این نوع سکشن معماری تصویری سه‌بعدی از آنچه پشت صفحه برش می‌گذرد را نشان می‌دهد که شامل فضاها، پرداخت‌ها، مبلمان، افراد و نورپردازی است.
سکشن شکسته
سکشن شکسته یک دید مرجع محسوب می‌شود که در آن، یک یا دو بخش حذف شده و تنها جنبه‌های ضروری نقشه نشان داده می‌شوند. در این سکشن معماری به‌جای جداسازی یک بخش خاص، سکشن‌های شکسته از خطوط شکست برای نمایش پیوستگی و حذف استفاده می‌کنند.
این تکنیک برای سکشن جزئیات بسیار ایده‌آل است، چون اندازه کلی را بدون به خطر انداختن محتوا و اطلاعات کاهش می‌دهد. دیوارها و کف نیز به‌دلیل پیوستگی و طول معمولا با خطوط شکست تفکیک می‌شوند.
سکشن توپر
سکشن توپر نوعی از ارائه سکشن در معماری است که پرکننده‌ها، هاشور و سایه اجزا را برای تمایز بخش‌های برش‌خورده نماهای یک پروژه نشان می‌دهد. در این نوع سکشن معماری، تمرکز بیشتر بر روی کف، دیوار و تیرهاست. هاشورهای مختلف با درجه تاری متفاوت برای تسهیل تشخیص متریال متفاوت، اجزای ساختاری و پرداخت‌ها در این نوع سکشن معماری به کار می‌روند.
سکشن سایه‌دار
سکشن سایه‌دار از انواع سکشن معماری است که برای نشان‌دادن تدارج ظریفی از روشنایی و تاریکی در دیوارهای داخلی مقطع به کار می‌رود. این تکنیک می‌تواند برای توصیف نقش منابع نور، طبیعی و مصنوعی، در روشنایی فضاهای داخلی ساختمان استفاده شود.
سکشن خطی
سکشن خطی متشکل از خطوط ساده است، بدون هیچ رنگ، هاشور و سایه‌ای. سکشن‌های خطی اندازه‌گیری‌های در محل را آسان‌تر می‌کند، چون خطوط ساده دقت بیشتری نسبت به رنگ یا طیف رنگی دارند. نقشه‌های فنی ساخت‌وساز معمولا به‌صورت نقشه‌های خطی تهیه می‌شوند تا حداکثر اطلاعات را حفظ کنند.
سکشن اریب
سکشن اریب با برش ساختمان یا شی با صفحات غیرقائم شکل می‌گیرد. این خطوط مقطع به‌صورت اریب رسم می‌شوند و در امتداد صفحات عمودی یا افقی پروژه نیستند. سکشن‌های اریب معمولا برای طرح‌های مدور یا شعاعی استفاده می‌شوند تا بخش‌هایی را پوشش دهند که به اندازه کافی در مقاطع عرضی و طولی دیده نمی‌شوند.
رسم سکشن در معماری
روش‌های مختلفی برای رسم سکشن معماری وجود دارد که به ابزار و نرم‌افزارهای در دسترس وابسته است اما در تمامی آن‌ها فرایند ترسیم به‌طور مشابه انجام می‌شود. مراحلی که در ادامه می‌آیند، بر اصول رسم سکشن معماری تاکید دارند و برای هر دو نوع نقشه‌کشی دستی و دیجیتال صدق می‌کنند.
تعیین خط برش
اولین قدم، تصمیم‌گیری درباره محل برش است؛ جانمایی خط برش، جهت دید، فضاهای برش‌خورده و سایر عناصر مهمی که می‌خواهید در نقشه نشان دهید. از ترسیم خط برش بر روی تمامی پلان‌های طبقات و در صورت نیاز نماها مطمئن شوید.
ارجاع به دیدهای مربوطه
برای تهیه طرحی کلی از ساختمان باید به تمامی نماهای تحت‌تاثیر ارجاع دهید و سکشن معماری را با اندازه‌گیری‌ها و مقیاس در معماری ترسیم کنید.
ترسیم اجزای داخلی
دیوارهای داخلی، پنجره‌ها، درها، سقف‌ها، ابزار و لوازم مورد نیاز را به نقشه اضافه کنید. برای اطمینان از صحت و دقت سکشن معماری، بهتر است به‌طور مرتب به نماها رجوع کنید.
افزودن گرافیک لازم
وقتی تمامی اجزای اصلی ترسیم شدند، می‌توانید هاشورهایی برای دیوارهای برش‌خورده، زمین، شن، چوب، پرداخت و عایق را به سکشن معماری بیفزایید.
حاشیه‌نویسی
حاشیه‌نویسی بخش مهمی از سکشن معماری است. این حاشیه‌ها شامل اطلاعات مهمی هستند که به‌صورت برچسب، راهنما، تگ و ابعاد به مقطع اضافه می‌شوند.
اصلاحات
سکشن معماری چه برای ساخت‌وساز و چه ارائه پروژه، باید واضح، دقیق و خوانا باشد. در نقشه‌های فنی، به معنای تمیزکردن خطوط و تصحیح فونت‌ها برای خوانایی بیشتر باشد و در ارائه پروژه، افزودن رنگ و سایر عناصر بصری برای درک آسان‌تر است.
ترسیم بهتر سکشن در معماری
ضخامت خطوط
انواع خط در نقشه‌کشی، ضخامت و معنای متفاوتی را نشان می‌دهند. از آن‌ها می‌توان برای نشان‌دادن فاصله، نزدیکی یا دوری، اهمیت و جزئیات استفاده کرد.
در سکشن معماری، بسیاری از عناصر را می‌توان با خطوط برجسته نشان داد، درحالی‌که جزئیات کمی مانند هاشور دیوار و سبزینگی را با خطوط ساده نشان می‌دهند. ویژگی‌های میانی مانند درها یا پنجره‌ها را نیز می‌توان با خطوط متوسط رسم کرد.
ضخامت خطوط منجر به ایجاد سلسله‌مراتب و شخصیت و تمایز واضح بین بخش‌ها و متریال مختلف در سکشن معماری می‌شود.
بافت
بافت مقداری واقع‌گرایی برای سکشن معماری فراهم می‌کند. از بافت می‌توان برای عناصری مانند پرداخت‌ها، آسمان، جاده، چمن و متریال استفاده کرد تا نتیجه واقعی‌تر و مطلوب‌تر شود.
سکشن معماری با بافت راحت‌تر درک می‌شود و دیگر نیاز نیست به راهنما و صفحه متریال مراجعه کرد.
نور و سایه
نور و سایه برای عمق‌بخشیدن و تضاد بین فضاها در سکشن معماری استفاده می‌شود. از نور و سایه می‌توان برای انتقال فضاهای مختلف از اتاقی به اتاق دیگر بهره برد. به‌ویژه در طرح‌هایی با بازشوهای خاص، نور و سایه در سکشن معماری نشان‌دهنده چگونگی ورود نور به فضای داخلی از پنجره و نورگیر است.
فیگور
برای جان‌بخشی به سکشن معماری می‌توان از فیگور افراد، حیوانات و ماشین‌ها استفاده کرد. این تصاویر برای پرکردن فضاها و تداعی محصول واقعی به کار می‌روند و چگونگی فضاهای مختلف در شرایط خاص مانند رویدادها، تجمعات و موقعیت‌های خاص را نشان می‌دهند.
مبلمان
مبلمان در فضا، درک بهتری از مقیاس و اندازه را به شما می‌دهند و سکشن معماری را بهتر و کامل‌تر به تصویر می‌کشند تا بینندگان راحت‌تر بتوانند مبلمان مدنظر خود و سبک زندگیشان را با طرح تطبیق دهند.
پرسپکتیو
پرسپکتیو برای نشان‌دادن عمق و فضای داخلی در سکشن معماری استفاده می‌شود. یک سکشن پرسپکتیو را می‌توان به‌صورت نقشه، مدل یا رندر نشان داد. این نوع از سکشن در معماری برای ارائه پروژه بسیار مناسب هستند، چون با خطوط بیشتر، دیوارها و فضاهای داخلی بیشتری را به تصویر می‌کشند و تصوری واقعی‌تر از ساختمان برش‌خورده ارائه می‌دهند.
سوالات متداول
مقطع‌زدن در نقشه‌کشی فنی چیست؟
مقطع‌زدن به فرایند ترسیم یک شی برش‌خورده برای نشان‌دادن پیکربندی داخلی آن گفته می‌شود. برای این کار فقط کافیست با برش بخشی از شی به درون آن نگاه کنید تا اطلاعاتی مهم برای ساخت‌وساز یا تولید به دست آورید. این سکشن‌های خیالی مرجعی برای اجرای پروژه هستند.
تفاوت سکشن با نما چیست؟
نما و سکشن هر دو ماهیت عمودی پروژه را نشان می‌دهند اما بااین‌حال، تفاوت آن‌ها در این است که نما بیانگر دیواره خارجی ساختمان و سکشن معماری، برشی از پروژه است که درون آن را نشان می‌دهد.
برای ساخت یک پروژه، هر دوی این نقشه‌ها الزامی هستند تا به‌طور موثر رابطه بین طرح و سازه را برقرار کنند.
تفاوت سکشن با جزئیات چیست؟
سکشن به هر نقشه‌ای که برش عمودی از شی یا ساختمان را نشان دهد، گفته می‌شود، درحالی‌که نقشه جزئیات بخش خاصی را به‌گونه‌ای فنی‌تر با راهنما، برچسب و اطلاعات مازاد نشان می‌دهد. نقشه جزئیات می‌تواند پلان، نما یا مقطع باشد و فقط کافیست بخشی از پروژه را بزرگ‌نمایی کرده و اطلاعات بیشتری را برای توصیف آن در اختیار بیننده قرار دهد.
سکشن AA یعنی چه؟
اصطلاح سکشن AA یا مقطع الف-الف و هر اسم مشابه دیگر به اولین خط برش و جهت دید آن گفته می‌شود که بر روی پلان مشخص شده و در حاشیه‌ها و در انتهای خط برش آورده می‌شود. با توجه به استانداردهای شرکت یا دلخواه معمار می‌تواند طراحی یا اسامی متفاوتی داشته باشد.
معمولا سکشن معماری را با ترتیب حروف الفبا یا اعداد و گاهی هر دو نام‌گذاری می‌کنند و معمولا با شماره شیت و ترتیب آن ارتباط دارند.
سکشن عرضی چیست؟
سکشن عرضی نمایی است که با برش‌خوردن ضلع کوچکتر ساختمان به‌وجود می‌آید. صفحه برش طول ساختمان را قطع کرده و داخل آن را نشان می‌دهد. در ساختمان‌ها و اشیایی به شکل مربع، مقطع عرضی به هر نوع برش افقی یا عمودی برای نشان‌دادن فضای داخلی گفته می‌شود.
چرا باید ترسیم سکشن در معماری را یاد گرفت؟
با وجود فناوری‌هایی مانند مدل‌سازی سه‌بعدی و مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) ممکن است هنوز جای سوال باشد که چرا باید ترسیم سکشن معماری را یاد گرفت، چون آن‌ها تنها با یک کلیک و در چند ثانیه سکشن پروژه را به شما نشان می‌دهند. آیا دانستن نحوه ترسیم سکشن هنوز ضروری است و اتلاف وقت محسوب نمی‌شود؟
حقیقت این است که دانش نقشه‌کشی، پیش‌نیاز تولید معمارانه اشکال پیچیده است. وقتی پایه قوی در اصول نقشه‌کشی داشته باشید، می‌توانید ارائه کلی خود را بهبود بخشیده و کمبود عناصر گرافیکی را درک کرده و عناصر و نوشته‌های لازم را به کار اضافه کنید و در هر برنامه‌ای سکشن دقیقی طراحی کنید.
خلاصه
طراحی معمارانه فرایندی کل‌نگر است اما درون ساختمان به اندازه بیرون آن اهمیت دارد. سکشن معماری دیدی منحصربه‌فرد از درون ساختمان فراهم می‌کند و اطلاعات ضروری درباره فضاها و ساختار آن ارائه می‌دهد. از سکشن در معماری می‌توان برای اقناع کارفرما یا تهیه نقشه‌های دقیق ساخت‌وساز استفاده کرد و مکملی مهم در انواع پروژه‌ها محسوب می‌شوند.
Comments